Uczymy dzieci od urodzenia języków, aktywizujemy muzycznie, stawiamy maluchy na deski snowboardowe a rzadko odgrywamy kluczową rolę wprowadzając dzieci do świata matematyki, w której nie potrzeba specjalnych narzędzi – wystarczy uważność i chęć, by dostrzec ją wokół nas.

 Matematyka często postrzegana jest jako przedmiot trudny i stresujący, co wynika z błędów w podejściu do nauczania oraz społecznych przekonań utrwalanych od najmłodszych lat. Wprowadzanie dzieci w świat matematyki od najmłodszych lat, zwłaszcza w sposób praktyczny i oparty na codziennych przykładach, mogłoby znacząco wpłynąć na ich podejście do tej dziedziny. Przykłady takie jak ceny netto i brutto, obliczanie rabatów czy proste planowanie pomagają dzieciom dostrzegać, że matematyka to narzędzie przydatne w codziennym życiu. Wczesna ekspozycja na pojęcia matematyczne w formie zabawy zmniejsza ryzyko rozwoju “lęku przed matematyką”, który często pojawia się, gdy dziecko spotyka się z nią w zbyt formalny sposób. Dochodzi do tego jeszcze negatywna presja na wyniki, które nabierają szczególnego znaczenia w kontekście rozwoju uczniów i ich motywacji do nauki. W tradycyjnym modelu nauczania błędy są traktowane jako porażki, a nie część procesu nauki. Strach przed ośmieszeniem czy złymi ocenami prowadzi do lęku matematycznego, który dotyka nawet 92,7% polskich uczniów. Aż 56% uczniów uważa, że tempo pracy na lekcjach jest zbyt szybkie i ma na celu tylko realizację podstawy programowej. Brak praktycznych przykładów sprawia, że matematyka staje się abstrakcyjna. Staje się dla wielu dzieci oderwana od codzienności. Dzieci nie widzą sensu w nauce wzorów czy równań, co dodatkowo obniża motywację .

 

Jak odczarować matematykę u dzieci?

 Jak już wiemy dzieci uczą się przez obserwację więc pokażmy mu matematykę. Nikt nie sugeruje skomplikowanych zadań i wyciągania procentów z abstrakcyjnych dla dziecka liczb. Wprowadzaj matematykę przez zabawę i upraszczaj zadania do najbardziej zrozumiałych liczb dla dziecka. Np „Jeśli jabłko kosztuje 2 zł, a musimy zapłacić podatek 1 zł, ile wynosi cena całkowita”, dopiero wtedy możesz wyjaśnić skąd biorą się procenty. Wiele przedmiotów użytku domowego, może posłużyć za liczmany i świetnie wizualizują abstrakcyjne dla dziecka pojęcia. Dziewięć podzielić na trzy kupki można przedstawić na łyżeczkach do herbaty. Jeśli dziecko jest jeszcze w wieku, w którym koncentruje na jednym wymiarze ilościowym, możemy je matematyki poprzez wizualizację ilościową za pomocą kart z czerwonymi kropkami. Wykorzystaj zdolności do natychmiastowego rozpoznawania ilości bez liczenia metodą Glenna Domana. Połącz pokazywanie kart z praktycznymi manipulacjami jak klocki, kredki itd. Gdy dziecko widzi, że kulka plasteliny zostaje spłaszczona, początkowo może sądzić, że jej ilość się zmieniła. Wyjaśnij, że masa pozostaje ta sama, mimo zmiany kształtu. Dopiero gdy kulka zostanie przecięta na pół, możemy powiedzieć dzieleniu i utracie wagi. Próbuj, wyjaśniaj, pokazuj, dziel i dodawaj, a zobaczysz, że Twoje starania przyniosą efekty. Pewnego dnia Twoje dziecko zaskoczy Cię, kiedy zapyta o coś, co dzięki wspólnym refleksjom matematycznym będziesz mógł odnieść się i rozwinąć temat o kolejne przykłady.

 

1. Wprowadzaj matematykę przez zabawę i codzienne sytuacje

• Gry i eksperymenty: Układanie klocków, liczenie schodów, gotowanie (mierzenie składników) czy planszówki matematyczne (np. Monopoly) uczą logicznego myślenia .

2. Stwórz pozytywne środowisko nauki

• Pochwały za wysiłek, nie tylko wynik: Doceniaj próby rozwiązania zadania, nawet jeśli kończą się błędem.

• Unikaj presji: Zamień „Musisz to umieć” na „Spróbujmy razem to zrozumieć” .

3. Wykorzystaj metody aktywizujące

• Manipulatywy: Liczmany, klocki czy miarki pomagają wizualizować abstrakcyjne pojęcia .

• Projekty grupowe: Np. budowanie modeli geometrycznych lub organizacja „sklepu” z zabawkowymi pieniędzmi .

4. Pokazuj praktyczne zastosowania

• Zakupy: Obliczanie kosztów, porównywanie cen.

• Planowanie czasu: Liczenie minut do ulubionej bajki czy podział tortu na równe części .

 

Dzieci eksponowane na matematykę od najmłodszych lat (np. przez sortowanie zabawek, liczenie stopni na schodach) rozwijają intuicję matematyczną i łatwiej przyswajają wiedzę w szkole . Badania potwierdzają, że:

• Nauka przez zabawę w wieku przedszkolnym poprawia umiejętności logicznego myślenia i koncentracji .

• Gry edukacyjne (np. Matematyka w kostce) redukują lęk przed przedmiotem .

Wpływ rodziców i nauczycieli

• Modelowanie postaw: Jeśli rodzic mówi „Ja też nie lubiłem matematyki”, dziecko przejmuje tę postawę .

• Współpraca ze szkołą: Nauczyciele powinni stosować metody oparte na eksperymentach, a nie tylko podręcznikach .

 

Metoda Domana, opracowana przez Glenna Domana, uczy małe dzieci matematyki poprzez wizualizację ilościową za pomocą kart z czerwonymi kropkami. Podejście to koncentruje się na rozwijaniu wrodzonego zmysłu liczbowego - zdolności do natychmiastowego rozpoznawania ilości bez liczenia - poprzez wystawianie niemowląt w wieku 3 miesięcy na wzory kropek reprezentujące liczby. Oto zestawienie jego zalet i praktyczności:

Kluczowe zalety metody matematycznej Domana

1. Buduje wrodzony zmysł liczbowy

- Dzieci uczą się postrzegać ilości (np. rozpoznając 5 kropek jako "pięć" bez liczenia) poprzez szybką ekspozycję wizualną. Ta fundamentalna umiejętność poprawia arytmetykę umysłową i umiejętność rozwiązywania problemów w późniejszym życiu.

2. Wczesne wprowadzenie do arytmetyki

- Metoda przechodzi do nauczania równań (dodawanie, odejmowanie, mnożenie, dzielenie) przy użyciu kart z kropkami oraz cyframi. To konkretne wizualne podejście pomaga dzieciom wcześnie zrozumieć abstrakcyjne pojęcia.

3. Zwiększa pewność siebie i radość

- Dzieci rozwijają pozytywne relacje z matematyką, wspierając długoterminową pewność siebie w nauce. Rodzice twierdzą, że ustrukturyzowane, zabawne sesje sprawiają, że nauka jest wciągająca.

Kluczem do zmiany postrzegania matematyki jest połączenie nauki z pozytywnymi emocjami i praktyką. Wczesne oswojenie z liczbami, zabawy angażujące wyobraźnię oraz wsparcie bez presji sprawiają, że matematyka staje się przygodą, a nie źródłem stresu. Jak podkreślają eksperci: „Dzieci uczą się przez modelowanie – jeśli pokażemy, że matematyka jest ciekawa, same będą chciały jej odkrywać” .