Samodzielność jest ważnym aspektem rozwoju dziecka, a zabawa odgrywa kluczową rolę w jej kształtowaniu. Rozwijanie samodzielności u dziecka zależy od tego, na ile my rodzice pozwalimy na samodzielne podejmowanie inicjatywy w różnych czynnościach. Dorośli powinni akceptować każdy przejaw samodzielności i unikać ciągłego poprawiania dziecka, ponieważ nadmierne korygowanie może prowadzić do wyuczonej bezradności.

Oto kilka sposobów na rozwijanie samodzielności poprzez zabawę:

• Samodzielne ubieranie się: Dwuipółroczne dziecko jest już w stanie samodzielnie założyć majteczki, spodenki, skarpety i buty. Trzylatek próbuje rozpinać guziki. Ważne jest, aby pozwolić dziecku na samodzielne próby, nawet jeśli na początku będzie to troszkę niezdarne, testujące naszą cierpliwość. Okazywanie radości z każdego sukcesu zachęci dziecko do dalszych prób.
• Utrzymywanie porządku: Trzeci rok życia to czas, kiedy dziecko zaczyna dostrzegać ład i cieszyć się z niego. Wspólne sprzątanie, w którym rodzic pokazuje, co i jak trzeba zrobić, podpowiada następne czynności i okazuje radość z udanych prób, jest świetnym sposobem na wdrażanie dziecka do utrzymywania porządku. Ważne, aby nie wyręczać dziecka w pracach porządkowych, nawet gdy się spieszymy.
• Zabawa w naśladowanie: Dzieci naśladują dorosłych, odtwarzając zaobserwowane sytuacje, takie jak karmienie lalki czy sprzątanie. Poprzez takie zabawy dziecko uczy się znaczenia i funkcji różnych przedmiotów i sytuacji. Dorosły może inicjować zabawę, pokazując, jak wykonuje się określone czynności, a z czasem dziecko zacznie bawić się samodzielnie, naśladując odroczone wzorce.
• Wykorzystanie przedmiotów codziennego użytku: Dzieci interesują się przedmiotami, którymi posługują się dorośli, i chcą się nimi uczyć. Należy im to umożliwić, a z czasem zastępować te przedmioty zabawkami.
• Wspólne wykonywanie codziennych czynności: Angażowanie dziecka w codzienne czynności, takie jak ubieranie się, mycie czy przygotowywanie posiłków, pozwala mu na obserwację i naukę. Czas poświęcony na wspólne działanie jest inwestycją w przyszłą samodzielność dziecka.

Dzieci w tym wieku interesują się działaniem, a nie osiąganiem rezultatów, lubią powtarzać czynności, ucząc się, jak postępować z przedmiotami i jak zachowywać się w różnych sytuacjach. W ten sposób rozwija się wyobraźnia. Pozwalając dzieciom się ubierać czy myć, przy okazji uczymy je nowych terminów, zwrotów, poprawności wymowy, rozszerzamy ich słownictwo. Angażując dzieci w codzienne czynności, pozwalamy im się obserwować, korzystać z realnych narzędzi i choćby symulować ich realne działanie. Czas poświęcony na wspólne działania to inwestycja w przyszłość, ucząca dziecko samodzielności.